Τα πρόσωπα της Γεννήσεως του Χριστού

 ΤΑ ΠΡΟΣΩΠΑ ΤΗΣ ΓΕΝΝΗΣΕΩΣ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ

Η Γέννηση του Χριστού είναι το πραγματικά καινούριο και μοναδικό γεγονός στην ιστορία. Η τυχερή γενιά κείνης της εποχής είχε την ευλογία να γνωρίσει ως άνθρωπο τον ίδιο το Θεό. Ασήμαντα χωριουδάκια σαν τη Βηθλεέμ και τη Ναζαρέτ γίνονται οι επίγειες πατρίδες του επουράνιου Θεού. Σήμερα θα μιλήσουμε για τα πρόσωπα που πρωταγωνίστησαν ή συμμετείχαν στο γεγονός της Γέννησης.

            Η Παναγία.  Η Μαρία , η μητέρα του Κυρίου.  Ήταν κόρη των ευσεβών Ιωακείμ και Άννας που την απέκτησαν σε μεγάλη ηλικία, όταν ο Θεός  επιτέλους, άκουσε τις μακροχρόνιες προσευχές τους . Από ευγνωμοσύνη οι γονείς της την αφιέρωσαν στο ναό όταν ήταν 3 ετών κι έμεινε εκεί ως τα 12 της, μαζί με αρκετά άλλα κορίτσια, πράγμα συνηθισμένο εκείνη την εποχή . Στα 12 της , επειδή πέθαναν στο μεταξύ οι γονείς της, οι ιερείς του ναού την παρέδωσαν στον Ιωσήφ, για να τη φροντίζει   μέχρι να ενηλικιωθεί και ύστερα να την παντρευτεί. Ο Ιωσήφ ήταν αρκετά μεγαλύτερος, χήρος με μεγάλα παιδιά και πήρε τη Μαρία στο χωριό που ζούσε, στη Ναζαρέτ. Στη Ναζαρέτ η Μαρία  δέχτηκε τον Ευαγγελισμό,  άκουσε την πρόσκληση του Θεού να γίνει μητέρα του,  και εκπροσωπώντας την ανθρωπότητα, ταπεινά είπε το μεγάλο ναι , κι έμεινε έγκυος με τη δύναμη του Αγίου Πνεύματος.  Ταραγμένη και αμήχανη από το γεγονός ζητά την άδεια του Ιωσήφ για να επισκεφτεί τη θεία της Ελισάβετ. Η Ελισάβετ με θεία φώτιση την καλοδέχεται ως μητέρα του Θεού και της φανερώνει πως και η ίδια είναι έγκυος  και τρεις μήνες μετά θα γεννήσει τον Ιωάννη τον Πρόδρομο . Αυτό πείθει τη νεαρή Μαρία που ήταν τότε 16 ετών για το ότι πράγματι ήρθε η ώρα  να γεννηθεί ο Μεσσίας από αυτή την ασήμαντη κοπέλα. Υμνεί με ενθουσιασμό το Θεό με τα λόγια Μεγαλύνει η ψυχή μου τον Κύριο, γιατί πρόσεξε την ταπεινή δούλη Του, την οποία θα καλοτυχίζουν όλες οι γενιές. Ο Κύριος που σκόρπισε τους υπερήφανους , ανύψωσε τους ταπεινούς, χόρτασε τους πεινασμένους , βοήθησε το λαό, εκπλήρωσε την υπόσχεση που έδωσε στους δικαίους της Παλαιάς Διαθήκης. Η Μαρία ανατρέφει το Χριστό, τον θηλάζει, τον αλλάζει,  τον καθαρίζει ως μωράκι, τον φροντίζει μέχρι να μεγαλώσει, τον οδηγεί στο ναό, τον παρακινεί να κάνει το πρώτο του θαύμα στην Κανά, του συμπαραστέκεται στο σταυρό, συνοδεύει τις υπόλοιπες μυροφόρες μαζί με τις οποίες δέχεται το μήνυμα της ανάστασης από τον άγγελο, βλέπει την Ανάληψη, δέχεται κι αυτή το Άγιο Πνεύμα. Στην κηδεία της  έρχονται όλοι οι Απόστολοι που είναι διασκορπισμένοι σε όλο τον κόσμο. Είναι η μάνα του Χριστού κι άρα η μάνα και της Εκκλησίας, αφού εκκλησία δεν είναι ο κλήρος ή ο λαός αλλά ο ίδιος ο Χριστός που παρατείνεται στους αιώνες και μέλη του σώματος του Χριστού είναι όλοι οι χριστιανοί.

            Ο Ιωσήφ. Ο μνηστήρας της Παναγίας, ένας πιστός και δίκαιος άνθρωπος . Μόλις αντιλαμβάνεται την εγκυμοσύνη της Μαρίας βρίσκεται σε τεράστιο δίλλημα . Ο ιουδαϊκός νόμος του οποίου ήταν πάντα πιστός τηρητής, ορίζει πως πρέπει να λιθοβολούνται μετά από δημόσιο εξευτελισμό οι κοπέλες που μένουν έγκυοι εκτός γάμου  . Αυτός όμως έχει αγάπη μεγάλη και δεν επιθυμεί να τηρήσει το νόμο, ούτε όμως και να κρατήσει κοντά του τη νεαρή μνηστή του. Αφού βασανίζεται πολλές ημέρες, τελικά αποφασίζει να διώξει κρυφά την παραστρατημένη κοπέλα. Αυτή η απόφαση θεωρείται δικαιοσύνη και επαινείται από την Αγία Γραφή  . Και του φανερώνει άγγελος Κυρίου την αλήθεια, πως η Μαρία είναι έγκυος από το Άγιο Πνεύμα. Και του δίνει οδηγίες ο άγγελος για το παιδί. Το ερώτημα είναι, γιατί άργησε τόσο πολύ ο Άγγελος. Γιατί θα έπρεπε να έρθει σε τέτοια ψυχική σύγκρουση ο Ιωσήφ; Ίσως γιατί ο Κύριος αναζητά την ελεύθερη μας απόφαση κι εμφανίζεται σε μας την ώρα που φανερώνεται η επιείκειά μας. Όταν ο Ιωσήφ πήρε την πιο επιεική απόφαση, τότε ο άγγελος του έδωσε τη λύση.  Κι αυτός ο άγιος άνθρωπος απλά υπακούει. Παίρνει τη Μαρία στο σπίτι του ώστε να θεωρείται σύζυγος του και να μην υπάρχει σκάνδαλο από τον τοκετό της. Την παίρνει μαζί του στη Βηθλεέμ για την απογραφή ως σύζυγό του. Της συμπαραστέκεται στον τοκετό της. Υποδέχεται μαζί της τους βοσκούς και τους μάγους. Πηγαίνει μαζί της στο ναό κατά την Υπαπαντή. Τη φυγαδεύει μαζί με το νεογέννητο Κύριο στην Αίγυπτο, για να γλιτώσει το παιδί από την εγκληματική μανία του Ηρώδη. Συμπεριφέρεται ως πατέρας του Ιησού χωρίς να ’ναι πράγματι πατέρας του. Συντηρεί τον Ιησού και τη μητέρα του. Τους προστατεύει. Επιστρέφει από την Αίγυπτο και πηγαίνει στη Ναζαρέτ όπου μεγαλώνει ο Ιησούς. Διδάσκει στον Ιησού την τέχνη του μαραγκού. Τον οδηγεί στο ναό όταν είναι δωδεκάχρονος. Ανησυχεί γι΄αυτόν και κοπιάζει. Ονομάζεται από την Παναγία «πατέρας» του Ιησού και δε δυσανασχετεί όταν ο Ιησούς διορθώνει ευγενικά τη μητέρα του λέγοντας της ,πως ο ναός είναι  πράγματι το σπίτι του πατέρα του. Είναι πιο πιστός από τον Αβραάμ που γέννησε παιδί φυσιολογικά σε μεγάλη ηλικία και πιο δίκαιος από όλους τους προφήτες που συχνά κλονίστηκε η πίστη τους, ενώ είχαν δει τρομερά πράγματα. Ο Ιωσήφ πιστεύει απλά σε ένα όνειρο που είδε.   Είναι ένας δίκαιος υπάκουος άνθρωπος που δέχεται απλόχερα τη χάρη του Θεού.

            Η μαία Σαλώμη . Στην εικόνα της γεννήσεως υπάρχει η σκηνή του λουτρού του Ιησού. Δύο γυναίκες πλένουν το νεογέννητο Χριστό. Παλιότερα η σκηνή αυτή καλυπτόταν ως βλάσφημη, επειδή ο Κύριος γεννήθηκε χωρίς πόνο, άρα χωρίς αιμορραγία της μητέρας του και χωρίς τα υγρά του τοκετού, άρα δε χρειαζόταν λουτρό. Όμως το λουτρό συμβολίζει την ανθρώπινη φύση του Χριστού και το μελλοντικό βάπτισμα. Μια από τις γυναίκες είναι η Σαλώμη η οποία βεβαιώνει την παρθενία της Παναγίας  μετά τον τοκετό της. Η πληροφορία αυτή υπάρχει στα λεγόμενα απόκρυφα  ή ψευδεπίγραφα ευαγγέλια, κείμενα σίγουρα μεταγενέστερων συγγραφέων όπως απέδειξε πολύ νωρίς η επιστημονική έρευνα κι όχι μαθητών του Χριστού , όπως λέει η επικεφαλίδα τους άρα περιορισμένου κύρους και ιερότητας. Παρόλα αυτά από αυτά τα κείμενα η Εκκλησία αντλεί κάποια στοιχεία όπως τα Εισόδια της Θεοτόκου και αυτά που προανέφερα. Η Σαλώμη είναι η μεγάλη κόρη του Ιωσήφ από τον πρώτο του γάμο. Παντρεύτηκε το Ζεβεδαίο και απέκτησαν δυο γιούς, τον Ιάκωβο και τον Ιωάννη, τους αγαπημένους μαθητές του Ιησού. Άρα στα μάτια του κόσμου η Σαλώμη ήταν η μεγάλη αδερφή του Ιησού. Γι’ αυτό κι οι μαθητές αγανάκτησαν όταν η αδερφή του Ιησού ζητούσε προνομιακή μεταχείριση για τα παιδιά της, πριν το πάθος του Χριστού. Η Σαλώμη διακόνησε στη γέννηση  του Ιησού όπως είπαμε, αλλά στάθηκε διαχρονικά στο πλευρό του, του παραστάθηκε στο Σταυρό, ήταν μια από τις μυροφόρες στις οποίες ο αναστημένος Χριστός εμφανίστηκε και τους είπε: «χαίρετε».

            Οι βοσκοί. Η Βηθλεέμ βρίσκεται σε υψόμετρο 500 μ από την επιφάνεια της θάλασσας. Το βράδυ η θερμοκρασία πέφτει αρκετά λόγω και της γειτονικής ερήμου της Ιουδαίας . Οι βοσκοί αγρυπνούν με βάρδιες στην ύπαιθρο και φυλάνε τα πρόβατα τους από τους ληστές και τα αγρίμια. Αυτό είναι σχεδόν αδύνατο το χειμώνα που συνήθως οι βοσκοί  έχουν τα πρόβατα στους στάβλους για να τα προφυλάξουν από το κρύο.  Γι’ αυτό λένε οι επιστήμονες πως ο Χριστός πιθανόν να γεννήθηκε άνοιξη κι όχι στην καρδιά του χειμώνα. Στις 25 Δεκεμβρίου ο παλιός ειδωλολατρικός κόσμος γιόρταζε το Θεό Ήλιο, επειδή αυτή την ημέρα αρχίζει να μεγαλώνει η μέρα. Στις παλιές δυαλιστικές θρησκείες, δηλαδή σε αυτές που πίστευαν πως υπάρχουν δύο δυνατοί Θεοί, ο καλός και ο κακός , το φως και το σκοτάδι, πανηγύριζαν αυτή τη μέρα τη νίκη του καλού θεού του φωτός. Όταν όμως φωτίστηκε ο κόσμος με το φως του Χριστού κι άρχισε να λατρεύει τον αληθινό ένα Θεό που είναι καλός και φως –δεν υπάρχει κακός Θεός. Μόνο καλός, όπως στην πραγματικότητα δεν υπάρχει σκοτάδι, απλά απουσιάζει το φως- όταν λοιπόν ο Χριστός φώτισε τους ανθρώπους κι έγιναν Χριστιανοί , αποφάσισαν στις 25 Δεκεμβρίου αντί για τον υλικό και αισθητό ήλιο, να γιορτάζουν το Χριστό, τον ήλιο της δικαιοσύνης. Κι αντί να μετράνε τη χρονολογία με τις Ολυμπιάδες ή το κτίσιμο της Ρώμης, να μετράνε από δω και πέρα θεωρώντας ως έτος 1 το έτος που γεννήθηκε ο Χριστός. Οι απλοϊκοί βοσκοί είναι οι πρωτοπόροι προσκυνητές του Χριστού.  Ο άγγελος τους αναγγέλλει τη χαρά της γέννησης του Μεσσία κι αυτοί  δοξάζουν το Θεό και ψάλλουν δυνατά. Είναι χαρούμενοι και εγκαταλείπουν τα κοπάδια τους για να προσκυνήσουν το νεογέννητο Μεσσία. Είναι ευτυχισμένοι που στη γενιά τους, στην πόλη τους, στη βάρδια τους γεννήθηκε ο Μεσσίας. Αυτή είναι η φυσιολογική αντίδραση των ανθρώπων. Η πληροφορία  της γέννησης του Μεσσία αντίθετα προκαλεί ταραχή κι όχι χαρά στους ανθρώπους της κοσμικής και θρησκευτικής ηγεσίας στα Ιεροσόλυμα .  Την πληροφορία εκεί μεταφέρουν οι μάγοι.

            Οι μάγοι. Οι μάγοι έχουν την αγνότητα των ποιμένων παρόλο που κατέχουν επαρκώς την επιστημονική γνώση της εποχής τους. Μια παλιά τους προφητεία που προέρχεται από τον μάντη Βαλαάμ και καταγράφεται και στο βιβλίο των Αριθμών αναφέρει για το άστρο του Ιακώβ που θα συντρίψει τους κατοίκους της Μωάβ. Παρατηρώντας τον ουρανό διαπίστωσαν την ύπαρξη ενός νέου αστεριού, ασυνήθους, καινοφανούς   και μετά πολύ μελέτη κατέληξαν πως εκπληρώθηκε η προφητεία κι άρα η πατρίδα τους  ίσως κινδυνεύει όπως η Μωάβ. Αποφασίζουν λοιπόν να έρθουν ως φίλοι και σύμμαχοι στο νέο βασιλιά και να του δηλώσουν πίστη και υποταγή, για να μη τους συντρίψει. Σίγουρα ο νέος βασιλιάς θα είναι ο μεγαλύτερος στον κόσμο , αφού τα ουράνια αναγγέλλουν  τη Γέννηση του. Αξίζει λοιπόν το ρίσκο και τα έξοδα του τεράστιου και πολύμηνου ταξιδιού  και τα συμβολικά δώρα : λιβάνι ως Θεό, σμύρνα-ακριβό μυρωδικό με το οποίο άλειφαν τους νεκρούς, ως άνθρωπο που θα πεθάνει    και χρυσό ως βασιλέα. Τα δώρα τους σώζονται στην Μονή Αγίου Παύλου στο Άγιον Όρος. Οι βοσκοί είναι οι πρώτοι Ισραηλίτες που προσκυνούν το Χριστό και οι μάγοι οι πρώτοι ειδωλολάτρες. Το ίδιο συμβολίζουν και τα ζώα που ζωγραφίζονται στη φάτνη: το γαϊδουράκι είναι το έμβλημα των βασιλιάδων του Ισραήλ, ενώ το βόδι σύμβολο των ειδωλολατρών . Οι μάγοι στην αγιογραφία ιστορούνται σε τρεις διαφορετικές ηλικίες , νέος , μεσόκοπος, γέρος και με φυλετικά χαρακτηριστικά της λευκής , της μαύρης και της κόκκινης φυλής. Ο Χριστός δεν ανήκει σε καμιά φυλή κι ας γεννήθηκε ως Εβραίος. Ανήκει σε όλη την ανθρωπότητα. Δεν γεννήθηκε φυσιολογικά , ούτε παντρεύτηκε, ούτε απέκτησε απογόνους , ώστε καμία φυλή και κανένα έθνος να μην καυχάται για την ανωτερότητα του και για το ότι ο Χριστός είναι αποκλειστικά δικός του. Ο  Χριστός ανήκει στην οικουμένη κι η οικουμένη ανήκει στο Χριστό .Εξ ίσου. Δε χωρά ρατσισμός στην Εκκλησία του Χριστού. Δεν υπάρχουν ανώτερες και κατώτερες φυλές, όπως πίστευαν οι αρχαίοι Εβραίοι κι ο βασιλιάς τους Ηρώδης.

Ο Ηρώδης.  Οι Ρωμαίοι για να διατηρήσουν την εξουσία τους έβαζαν τοπικούς άρχοντες από τους τόπους που είχαν κατακτήσει και γενικά σέβονταν τη θρησκεία και τα έθιμα των τόπων, αρκεί να λάμβαναν τους φόρους και να είχαν στρατιωτική υποστήριξη , αν χρειαζόταν. Ένας τέτοιος βασιλιάς ήταν κι ο Ηρώδης που ονομάστηκε «Μέγας» σε αντιδιαστολή   με τον «μικρό» απόγονο του, το δολοφόνο του Ιωάννη του Προδρόμου    . Ο «μέγας» Ηρώδης κατέσφαξε πολλά μέλη της οικογενείας του αρκετά από τα παιδιά που απέκτησε από τις πολλές συζύγους του και όποιον αισθανόταν ότι τον απειλεί. Ενώ σκότωνε αφειδώς κατασκεύαζε παράλληλα και τον περικαλλή μοναδικό ναό των Εβραίων , το ναό του Σολομώντα, στον οποίο αργότερα συχνά θα διδάξει ο Κύριος. Φόνοι και ανοικοδόμηση του ναού μαζί. Άβυσσος η ψυχή του ανθρώπου. Όταν οι Μάγοι του είπαν πως είδαν το άστρο του νεογέννητου βασιλιά των Ιουδαίων , ταράχθηκε γιατί κατάλαβε το μάταιο των εγκλημάτων του, αφού εμφανίστηκε ο αληθινός βασιλιάς του Ισραήλ που σίγουρα θα του πάρει την εξουσία. Δυστυχώς δε διορθώθηκε, αλλά πάνω στα εγκλήματα πρόσθεσε εγκλήματα, δολοφονώντας τα βρέφη της Βηθλεέμ με την ελπίδα πως μαζί τους θα σκοτώσει και το νέο βασιλέα  .   Η παράδοση αναφέρει τον υπερβολικό αριθμό των 14.000 νηπίων για να δείξει συμβολικά το πλήθος των μελλοντικών μαρτύρων της πίστεως. Η πολιτική του Ηρώδη αναγκάζει τον Ιωσήφ να φύγει στην Αίγυπτο ως πρόσφυγας. Ο Χριστός γεννιέται ως ξένος και αμέσως γίνεται πρόσφυγας, μεγαλώνει ως εργάτης και πεθαίνει ως κακούργος για να μας διδάξει την αγάπη σε αυτές τις πονεμένες κοινωνικές ομάδες. Στο δρόμο προς την Αίγυπτο ,όπως διασώζεται στη  παράδοση της Εκκλησίας μας, ο Ιωσήφ  βρίσκει καταφύγιο σε μια σπηλιά ληστών που δείχνουν αλληλεγγύη στους κυνηγημένους    από την εξουσία. Οι ληστές έχουν ένα μωρό που κλαίει διαρκώς. Όμως μετά την παρουσία του Χριστού το μωρό σταμάτησε να κλαίει . Οι ληστές θαυμάζουν και ευγνωμονούν. Το μωρό αυτό όταν μεγαλώσει θα γίνει ληστής και  κακούργος  και θα σταυρωθεί μαζί με το Χριστό. Είναι ο  μετανοήσας ληστής που πρώτος μπήκε στον Παράδεισο. Η καλοσύνη είναι ενέργεια που δε χάνεται. Κατά την παραμονή στην Αίγυπτο της Αγίας Οικογένειας τα είδωλα των Αιγυπτίων γκρεμίζονται, όπως αναφέρεται και στον Ακάθιστο Ύμνο, μην αντέχοντας την παρουσία του αληθινού Θεού.

            Ιησούς Χριστός. Ο μεγάλος πρωταγωνιστής της Γέννησης είναι ο Χριστός. Ο Υιός και Λόγος του Θεού. Η Σοφία και Δύναμις του Θεού. Ο Παλαιός των ημερών .Ο δημιουργός μαζί με τον Πατέρα και το Άγιο Πνεύμα. Το δεύτερο πρόσωπο του Τριαδικού Θεού. Πρόσωπο κι όχι άτομο, δηλαδή διαφορετικό και μοναδικό. Μαζί με τα άλλα Πρόσωπα συγκροτεί την Τριαδική Θεότητα, μία κοινωνία ισοτίμων και αγαπημένων προσώπων. Γίνεται άνθρωπος και μας φανερώνει αυτές τις αλήθειες για να τις έχουμε πρότυπο για τη ζωή μας. Ώστε  να είμαστε κι εμείς πρόσωπα ισότιμα και αγαπημένα σε μία κοινωνία ειρηνική κι αγαπημένη σαν την Αγία Τριάδα. Γίνεται άνθρωπος για να αποτελεί  η ζωή του.το πρότυπο μας, να ζήσουμε κι εμείς σαν κι αυτόν. Ο Θεός συνυπάρχει με τον άνθρωπο και δεν τον εκμηδενίζει και δεν τον απορροφά αλλά τον θεραπεύει από το θάνατο. Σήμερα γεννιέται ο νικητής του θανάτου, η ελπίδα μας και η χαρά μας.  Ο Κύριος μας Ιησούς Χριστός.